'Een G-krachtige praktijk

1.1. Observatie-opdracht

Lees-, schrijf-, reken- en ict-taken zijn onlosmakelijk verweven met ons leven. Om een beroep te kunnen uitoefenen, om te kunnen functioneren in de maatschappij, om lessen en cursussen te kunen volgen op school, om allerlei alledaagse activiteiten te kunnen uitvoeren, .... moet je kunnen lezen, schrijven, rekenen en met allerhande digitale media kunnen omgaan.
Om wat voor taken gaat het dan? In de volgende opdracht sta je stil bij deze vraag.

bouwplaatsassistent
Opdracht: Bekijk één van de volgende video's van 'beroep in beeld'. Noteer daarbij welke geletterdheidstaken (lezen, schrijven, rekenen of ict gebruiken) de persoon moet uitvoeren.

1.2. Wat en waarom? Een definitie

Heb je de observatie-opdrachten van 1.1. uitgevoerd? Dan heb je ongetwijfeld al een beeld van wat we nu precies bedoelen met ‘functionele geletterdheid’. We noemen iemand functioneel geletterd als hij  voldoende goed kan lezen, schrijven, rekenen en met ict werken om de taken die van hem verwacht worden vlot te kunnen uitvoeren en dat  in allerlei contexten: op school,  in de stage, bij de uitoefening van een beroep, door de maatschappij en in het persoonlijke leven.
centrum voor basiseducatie
De  Centra voor Basiseducatie definiëren functionele geletterdheid dan ook als volgt :

de competentie om informatie te verwerven, te verwerken en gericht te gebruiken. Dat betekent met taal (lezen en schrijven), cijfers en grafische gegevens kunnen omgaan, m.i.v. digitale informatievaardigheden. Geletterd zijn is belangrijk om zelfstandig te kunnen functioneren in de samenleving en om zich persoonlijk te kunnen ontwikkelen(2010)

Om vele redenen is het erg  belangrijk om functioneel geletterd te zijn. Wie laaggeletterd is ondervindt daarvan tal van nadelen. Naast de dagelijkse struikelblokken bij het bestieren van het huishouden en het vervullen van zijn burgerlijke plichten (rekeningen betalen, formulieren invullen, brieven van gas-, water- elektriciteitsmaatschappijen interpreteren, belastingsbrieven invullen, premies aanvragen, …), is vooral tewerkstelling een moeilijkheid.  Wie onvoldoende functioneel geletterd is, komt zeer vaak terecht in ongeschoolde en slechtbetaalde jobs, heeft weinig jobzekerheid (omdat de aanpassing aan nieuwe ontwikkelingen door toegenomen informatisering en automatisering vaak een struikelblok vormt) en maakt veel kans op werkloosheid. Bijgevolg is laaggeschooldheid ook een erg dure aangelegenheid voor de maatschappij.

Verdieping

Wil je meer weten over de verschillende manieren waarop het begrip 'functionele geletterdheid' gedefinieerd wordt en wat het verschil is tussen 'functionele geletterdheid' en verwante begrippen zoals '(an)alfabetisme'?
Klik dan  HIER voor een verdiepende tekst.

Klik  HIER om het rapport over geletterdheid van de Nederlandse Taalunie te lezen.

1.3. Geletterdheidsproblematiek bij Vlaamse bso-jongeren

Jongeren in het bso vormen een belangrijk deel van die groep laaggeletterden. In juni 2014 werden de resultaten voor de peilingstoetsen van PAV bekend gemaakt. Met deze toetsen werd nagegaan of Vlaamse leerlingen in het 6de jaar bso de eindtermen PAV voor functioneel lezen, luisteren, rekenen en informatieverwervings- en -verwerkingsvaardigheden bereikten. De resultaten waren verontrustend. Voor functioneel lezen behaalt amper 38% de eindtermen. Voor functioneel luisteren en functioneel rekenen gaat het om 39%. Voor informatieverwerving en - verwerking zijn de resultaten beter. Daar behaalt 62% van de jongeren in 6 bso de eindtermen.
peilingstoetsen PAV
De probleemsituatie vanwaaruit dit leerpad vertrekt zal je intussen wel duidelijk zijn : meer dan de helft van de jongeren in het bso kan aan het einde van zijn leerplicht onvoldoende goed lezen, luisteren en rekenen om vlot te kunnen functioneren in de maatschappij. Met dit leerpad focussen we dan ook specifiek op leekracht die lesgevan aan die groep van laaggeletterde jongeren in het bso.

Verdieping

Wil je meer weten over studies ivm geletterdheid in Vlaanderen?
Klik  HIER voor een tekst waarin de studies van de Nederlandse Taalunie, de PISA-resultaten en het Oeso-rapport worden besproken.
Klik  HIER om de brochure over de peilingstoetsen PAV te lezen.

1.4. Opdrachten bij stap 1

Heb je de input van 1.1., 1.2. en 1.3. doorgenomen?
Klik dan  HIER voor de opdrachten bij stap 1.